Ngành khảo cổ học thường thu hút những ai đam mê sâu sắc với môn Lịch sử. Thường thì số lượng người yêu thích Lịch sử ít hơn so với các môn khác, do đó bạn không cần phải cạnh tranh quyết liệt khi muốn theo đuổi ngành học này. Dù khảo cổ học không phổ biến như các ngành khác, nhưng vẫn có những điều thú vị và hấp dẫn độc đáo.
Khảo cổ học là gì?
Khảo cổ học là một lĩnh vực giúp bạn khám phá, phân tích và tìm hiểu về quá khứ của thế giới. Theo định nghĩa Hán Việt, “khảo” có thể hiểu là “nghiên cứu”, còn “cổ” có thể được hiểu là “xưa”. Tóm lại, Khảo cổ học là một ngành học giúp trang bị kỹ năng để có thể khám phá và tìm hiểu về mọi thứ đã từng tồn tại trong quá khứ.
Mặc dù chuyên ngành này chỉ tập trung vào lịch sử cổ đại, nhưng nó vẫn có thể truyền đạt những kỹ năng và ý tưởng đáng khâm phục cho thế hệ hiện đại trong thời đại công nghệ 4.0. Tuy nhiên, có vẻ như chuyên ngành này đang kém phát triển so với thời đại. Ví dụ, quá trình xây dựng kim tự tháp ở Ai Cập vẫn là một bí ẩn đối với các chuyên gia hàng đầu, với nhiều giả thuyết được đưa ra nhưng chưa có câu trả lời chính xác.
Ngành Nghiên cứu Di sản có thể được coi như một phương pháp giúp con người hiện đại học hỏi những điều bổ ích từ những tổ tiên xa xưa, giống như việc bạn tìm kiếm lời khuyên về kinh nghiệm sống từ ông bà, cha mẹ. Trong quá khứ, khi ngôn ngữ viết chưa được phát minh, con người đã tìm ra nhiều cách khác nhau để truyền đạt kiến thức cho thế hệ sau. Để hiểu và tiếp thu kiến thức này, bạn cần trang bị một số kỹ năng cơ bản trong lĩnh vực Nghiên cứu Di sản.
Không hạn chế về những gì bạn sẽ tiếp cận trong lĩnh vực Khảo cổ học, bất kể đó là thực thể vô hình hay hữu hình, đều có quá khứ. Có thể bạn sẽ phải khám phá một bức tranh hàng trăm năm tuổi, phân tích một nền văn hóa đã bị thất truyền hoặc giải mã một biểu tượng bí ẩn. Một chiếc đồ trang sức nhỏ xinh của người cổ đại cũng có thể được khai quật, tuy nhiên bạn cũng có cơ hội khám phá một thành phố rộng lớn đã bị lãng quên.
Trong lĩnh vực Nghiên cứu Khảo cổ học, bất chấp việc tập trung vào tìm kiếm các dấu tích của loài người trong quá khứ, các chuyên gia vẫn sử dụng công nghệ tiên tiến để tăng cường hiệu quả công việc. Có rất nhiều ứng dụng công nghệ đang được áp dụng trong ngành này, chẳng hạn như sử dụng phần mềm ba chiều để tạo ra hình ảnh vật thể và lưu giữ chúng, phát triển công cụ truyền tải internet dưới dưới đáy biển để khám phá các khu vực khảo cổ, hoặc sử dụng công nghệ vệ tinh để dễ dàng phát hiện các dấu vết cổ đại. Thực tế, lĩnh vực Khảo cổ học không phải là ngành nghề lạc hậu hoặc thiếu chính xác như nhiều người nghĩ, bởi đã có rất nhiều sáng chế công nghệ tiên tiến mà người dân thường không ngờ tới.
Ngành Khảo cổ học có gì vui?
Để hiểu rõ về sự thú vị của lĩnh vực khảo cổ học, bạn có thể tham khảo chuỗi phim Indiana Jones với nhân vật chính là giáo sư khảo cổ học do Hollywood sản xuất. Tuy nhiên, bộ phim này sẽ tăng cường tính hấp dẫn bằng cách thêm một số tình tiết cường điệu, nhưng nó cũng có thể giúp bạn khơi dậy niềm đam mê với ngành học này. Ngoài ra, lĩnh vực Khảo cổ học còn nhiều điều thú vị khác để khám phá.
Được cung cấp cơ hội khám phá nhiều địa điểm cả trong và ngoài nước, bạn sẽ được trải nghiệm thế giới.
Để khích lệ nhiều cá nhân hướng tới lĩnh vực Khảo cổ học, nhiều cơ hội học bổng về du học và nghiên cứu đã được cung cấp. Lĩnh vực này đòi hỏi nhiều kỹ năng, bản chất công việc phức tạp và môi trường làm việc khá khó khăn.
Nghiên cứu khảo cổ học không chỉ yêu cầu bạn làm việc trong phòng thí nghiệm hay ngồi trước máy tính viết báo cáo, mà còn đòi hỏi bạn phải thực sự lao động tay chân thật sự (như đào đất tìm kiếm các di vật cổ đại) ngoài trời. So với các lĩnh vực nghiên cứu khác, điều này đòi hỏi bạn phải đối mặt với mọi điều kiện thời tiết như mưa rơi, tuyết rơi, nắng chói hoặc gió mạnh. Tuy nhiên, ít nhất bạn không cần phải ở trong không gian kín cả ngày.
Một chuyên gia khảo cổ học có thể được xem như một thợ săn thông tin trong thế giới bởi vì họ tìm kiếm thông tin và bằng chứng, rồi đưa ra nhận định.
Ngành Khảo cổ học dành cho những ai?
Kỹ năng sử dụng ngôn từ và viết lách đóng vai trò quan trọng đối với một nhà khảo cổ học, giúp họ truyền đạt những khám phá của mình cho đông đảo công chúng. Tuy nhiên, bạn không cần phải giỏi cả môn Lịch sử, chỉ cần tập trung vào môn Văn và Địa là đủ. Hiểu biết sâu rộng về địa lý sẽ giúp ích cho lĩnh vực khảo cổ, bởi bạn sẽ phải khám phá nhiều nơi và khai hoang nhiều chỗ.
Bạn nên cảm thấy vui thích khi tìm hiểu những ngôn ngữ cổ đại hoặc ngôn ngữ tử tế, bởi nếu chỉ biết tiếng Anh, thì bạn sẽ gặp khó khăn khi khám phá lịch sử thế giới. Ngoài tiếng Đức, Pháp, Tây Ban Nha, Ả Rập,…Thì bạn cũng nên học thêm để hiểu sâu hơn về văn hóa của các quốc gia trên thế giới.
Mang đến cho bạn sự giàu có hay uy tín như các ngành nghề khác có thể không thể trong lĩnh vực khảo cổ. Tuy nhiên, không hề đơn giản mà yêu cầu bạn phải rèn luyện nhiều kỹ năng đặc thù. Do đó, để nâng cao bản thân và theo đuổi nghề, bạn cần phải có một đam mê chân thật mãnh liệt.
Khảo cổ học có những chuyên ngành nào?
Bạn có thể tưởng tượng được độ phong phú của kiến thức mà lĩnh vực Khảo cổ học sở hữu, dựa trên định nghĩa ngắn gọn đã được cung cấp. Có thể tham khảo một số lĩnh vực con của Khảo cổ học như sau:
Để tìm kiếm vật phẩm bị mất trên tàu đắm, thành phố bị chìm hoặc các đồ vật hiếm có, môi trường nghiên cứu của ngành khảo cổ này tất nhiên là dưới đáy biển. Bên cạnh kiến thức về khảo cổ nói chung, những ai muốn tập trung vào khảo cổ hàng hải cần trang bị thêm các kỹ năng chuyên sâu để khám phá một cách an toàn dưới đáy biển.
Trọng tâm của chuyên ngành này là khám phá về văn hóa, con người, các hoạt động kinh doanh và giải trí của nhiều dân tộc trong một thời kỳ lịch sử nhất định.
Ở các thành phố có quá trình hình thành lâu đời, đây là nơi làm việc của ngành nghiên cứu này. Các chuyên gia khảo cổ học hy vọng tìm thấy những đồ vật đặc biệt chứa đựng những câu chuyện thú vị, đồng thời nghiên cứu và khám phá cách các thành phố cổ xưa được xây dựng và quy hoạch.
Để khám phá về các di sản được tổ tiên lưu truyền trong từng giai đoạn lịch sử cụ thể, lĩnh vực này sẽ giải đọc những bản kí hiệu được người xưa khắc trên tảng đá, trong động vật hoặc bất cứ địa điểm nào khác.
Chủ yếu, lĩnh vực khảo cổ này sẽ khai thác thông tin từ những vật thể đã từng bay trên không trung, ví dụ như thiết bị bay, tên lửa bỏ hoang hoặc vũ khí hàng không. Hơn nữa, ngành này cũng tìm kiếm các dấu vết về sự tồn tại của sinh vật ngoài hành tinh.
Chủ yếu nghiên cứu về quá khứ của nền văn hóa La Mã và Hy Lạp cùng với tác động của chúng đến toàn cầu, lĩnh vực khảo cổ học này.
Học ngành Khảo cổ ở đâu?
Nếu quý vị quan tâm đến chương trình Khảo cổ học, hãy đăng ký tại trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn ở TP.HCM hay Hà Nội tại Việt Nam. Để mở rộng kiến thức, nếu có điều kiện, quý vị nên cân nhắc du học vì theo đuổi ngành Khảo cổ học ở nước ngoài sẽ giúp quý vị khám phá nhiều điều hơn. Dưới đây là một số trường đại học nổi tiếng ở nước ngoài có ngành Khảo cổ học được giới thiệu bởi Hotcourses Vietnam, quý vị có thể tham khảo.
Đại học George Washington.
Đại học New York.
Đại học Cincinnati.
Đại học Bắc Arizona.
Đại học Alabama.
Đại học Birmingham.
Đại học Lincoln.
Đại học Nottingham.
Đại học Leicester.
Đại học York.
Đại học Queensland.
Đại học Sydney.
Đại học James Cook.
Đại học Tây Âu-stralia.
Đại học La Trobe.
Tuyến đường để bạn phát triển sự nghiệp đến tầm Thạc sĩ hoặc Tiến sĩ trong lĩnh vực Khảo cổ học là một con đường rộng mở, bởi vì đây là một ngành liên quan đến nghiên cứu. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc chọn trường để du học chuyên ngành này, bạn hoàn toàn có thể liên hệ với trung tâm tư vấn IDP để được các chuyên gia giàu kinh nghiệm tư vấn hoàn toàn miễn phí.
Tốt nghiệp Khảo cổ học ra trường làm gì?
Theo đuổi lĩnh vực Khảo cổ học sẽ giúp bạn phát triển các kỹ năng nghiên cứu, viết lách và sử dụng ngoại ngữ, từ đó bạn có thể tìm được việc làm dễ dàng, kể cả trong các ngành khác. Ngoài Khảo cổ học, Hotcourses Vietnam còn đưa ra một số đề xuất việc làm trong ngành tương tự mà bạn có thể tham khảo sau khi tốt nghiệp.
Giáo sư chuyên ngành khảo cổ.
Quản lý viện bảo tàng.
Điều hành khu di tích lịch sử.
Chuyên gia nghiên cứu tài sản cổ đại.
Ban đầu, sau khi tốt nghiệp ngành Khảo cổ học, bạn có nhiều sự lựa chọn để phát triển sự nghiệp như gia nhập cho trường đại học, tổ chức bảo tồn, tổ chức chính quyền hoặc thậm chí là công ty khai thác du lịch. Một nhà khảo cổ học đích thực sẽ có rất nhiều kiến thức hữu ích và kỹ năng cần thiết. Vì thế, câu hỏi đặt ra là liệu bạn có muốn sử dụng những gì mình biết để tiếp tục theo đuổi đam mê hay không. Đừng quá lo lắng về vấn đề thất nghiệp.
Các nguồn tham khảo bao gồm Mindler, Stacker, The Complete University Guide, Indeed và UCAS.