Dự thảo quy chế Tuyển sinh đại học, tuyển sinh cao đẳng chuyên ngành Giáo dục mầm non [1] vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Theo quy định mới, chỉ những học sinh loại giỏi hoặc có điểm xét tốt nghiệp trung học phổ thông từ 8,0 trở lên mới có thể được xét tuyển vào ngành giáo dục và y khoa.
Ngưỡng tiếp nhận cho các chương trình đào tạo giáo viên và các chương trình đào tạo chứng chỉ hành nghề trong lĩnh vực sức khỏe được công bố hàng năm bởi Bộ Giáo dục và Đào tạo, áp dụng trong các phương thức tuyển sinh chính quy sử dụng kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Thông tin này được đưa ra trong dự thảo Quy chế tuyển sinh đại học và tuyển sinh cao đẳng ngành Giáo dục mầm non của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Khi áp dụng cho việc tuyển sinh các hình thức đào tạo khác ngoài chính quy hoặc đối với các thí sinh không tham gia kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông trong năm tuyển sinh, thì chỉ có thể đăng ký vào nhóm ngành đào tạo giáo viên và các ngành đào tạo thuộc lĩnh vực sức khỏe có cấp chứng chỉ hành nghề nếu thí sinh đạt ngưỡng đầu vào.
Đối với các chuyên ngành thuộc nhóm giảng dạy giáo viên (ngoại trừ các chuyên ngành Giáo dục thể chất và Huấn luyện thể thao, Sư phạm âm nhạc, Sư phạm mỹ thuật; ngành Giáo dục mầm non trình độ cao đẳng) cùng với các chuyên ngành Y khoa, Y học cổ truyền, Răng – Hàm – Mặt, Dược học, chỉ có học sinh lớp 12 đạt loại giỏi trở lên hoặc có điểm xét tốt nghiệp trung học phổ thông từ 8,0 trở lên mới được xem là điều kiện đầu vào quan trọng.
Để đáp ứng tiêu chuẩn xét tuyển vào chương trình đào tạo giáo viên (ngoại trừ các ngành Sư phạm âm nhạc, mỹ thuật và Giáo dục thể chất và Huấn luyện thể thao), thí sinh cần có thành tích học tập lớp 12 từ trung bình khá trở lên hoặc đạt điểm xét tốt nghiệp trung học phổ thông từ 8,0 điểm trở lên.
|
Ảnh minh họa – Phạm Minh |
Để lựa chọn những học sinh xuất sắc tham gia vào chương trình sư phạm và có thêm những giáo viên giỏi, dự thảo được đưa ra với mục đích tránh tình trạng đỗ trường sư phạm với điểm số chỉ bằng 3 điểm mỗi môn hoặc tình trạng đám đông đăng ký vào sư phạm.
Quy định trên đã bị huỷ bỏ bởi người viết cho rằng cách đánh giá và tình trạng chạy theo thành tích vẫn đang gây áp lực lớn và không phù hợp với thực tế hiện nay. Tuy nhiên, sự việc này đã được đề cập đến.
Các quy định liên quan đến việc đánh giá học sinh xuất sắc và cách tính điểm đánh giá tốt nghiệp THPT.
Viết lại: Đánh giá năng lực học sinh ở cấp phổ thông hiện nay được thực hiện theo Thông tư số 26/2020/TT-BGDĐT, đã được điều chỉnh và bổ sung một số điều liên quan đến Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thông. Theo Thông tư số 58/2011/TT-BGDĐT, để được xếp loại giỏi, học sinh cần đáp ứng đủ các tiêu chuẩn sau đây: 1.
Để đáp ứng yêu cầu, thì điểm trung bình của tất cả các môn học phải đạt từ 8,0 trở lên và trong số đó phải có ít nhất một trong ba môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ cũng phải có điểm trung bình từ 8,0 trở lên. Các điều kiện này là bắt buộc để đáp ứng yêu cầu.
Không có bất kỳ môn học nào có điểm trung bình dưới 6,5 điểm.
Các môn học được đánh giá bằng phương pháp nhận xét đã đạt loại Đ.
Thủ tục đánh giá học sinh ưu tú sẽ được thực hiện theo quy định của Thông tư 22/2021 đối với học sinh lớp 10 trong năm học 2022-2023 và các năm sau đó.
Nếu các em học sinh đạt thành tích cả về học tập lẫn rèn luyện ở mức Tốt suốt cả năm học, theo điểm a khoản 1 Điều 15 Thông tư 22, các em sẽ được tôn vinh danh hiệu học sinh xuất sắc.
Theo quy định tại điều 9 khoản 2 của Luật giáo dục, khi đạt thành tích học tập đủ cao, học sinh sẽ được xếp vào nhóm kết quả Tốt.
Tất cả các môn được đánh giá bằng nhận xét đạt mức đánh giá đạt yêu cầu.
Điểm trung bình của mỗi môn học trong kỳ và cả năm sẽ được tính toán bằng cách kết hợp đánh giá từ nhận xét và điểm số. Để đạt được điểm trung bình yêu cầu, học sinh cần đạt điểm trung bình từ 6,5 điểm trở lên.
– Ít nhất 06 môn học có điểm trung bình học kỳ, trung bình cả năm đạt từ 8,0 điểm trở lên.”.
Đánh giá thành tích học tập của học sinh đạt loại xuất sắc là một nhiệm vụ không dễ dàng, theo các quy định được đề ra trong Thông tư 26/2020 và Thông tư 22/2021.
Đối với các học sinh, nếu trong năm học có bất kỳ môn học nào có điểm trung bình bị chưa đạt hoặc thấp hơn 6,4, theo quy định của Thông tư 26, họ sẽ không được xếp loại giỏi.
Thật không công bằng đối với các bạn học sinh nếu chỉ vì môn Vật lý có điểm trung bình là 6,4 mà các bạn bị loại khỏi danh sách giỏi, mặc dù điểm trung bình chung của các bạn là 9,0. Điều này gây ra sự bất mãn cho các bạn vì các bạn không thể đăng ký vào các ngành sư phạm Toán, Hóa học, Lịch sử, Địa lý, và các ngành khác.
Để đạt được hạng giỏi, theo quy định của Thông tư 22/2021, học sinh phải đạt điểm trung bình 8,0 hoặc cao hơn trong ít nhất 6 môn và không được có bất kỳ môn nào dưới 6,5. Tuy nhiên, việc đạt điểm rất cao và đạt 5 môn trên 9,0 cùng với các môn còn lại có điểm trung bình 7,9, vẫn không đủ để thi vào các ngành sư phạm Toán, Vật lý, Hóa học, và những ngành khác tương tự.
 |
Quy định kiểm tra học bạ trong quá trình tuyển sinh đại học cao đẳng đã dẫn đến tăng số lượng học sinh xuất sắc ở lớp 12 đáng kể. Trong những năm trước đây, chỉ có 1 hoặc 2 học sinh xuất sắc trong mỗi lớp. Điều này có nghĩa là một số lớp có tất cả học sinh được xếp hạng là xuất sắc.
Việc làm này có thể gây ra sự nghiêm trọng hơn cho căn bệnh, do với bản dự thảo mới chỉ đạt loại tốt hoặc điểm trung bình 8,0 trở lên mới có thể được tham gia vào các kỳ thi của các trường đại học chuyên ngành giáo dục và y khoa.
Nên loại bỏ quy định chỉ những người có học lực tốt mới được phép thi sư phạm.
Một số quy định trong việc đánh giá học sinh để dự thi sư phạm có thể gây áp lực và bất công. Yêu cầu học sinh có điểm học bạ “đẹp” là một ví dụ điển hình. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tăng cường áp lực về thành tích học tập và gây bất công cho các thí sinh dự thi theo quan điểm của tôi.
Các học sinh tham gia chương trình giáo dục bậc trung học phổ thông sẽ được học kiến thức phổ thông và đồng thời được hướng nghiệp. Mỗi học sinh có thể học từ 12-13 môn học khác nhau (không bao gồm các hoạt động khác). Tuy nhiên, vì số lượng môn học rất nhiều, nên có nhiều học sinh chỉ giỏi ở vài môn học còn lại không giỏi hoàn toàn, dẫn đến việc không được xếp loại giỏi do kiểm soát. Điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng dự thi vào các trường sư phạm, gây ra phần bất công cho học sinh.
 |
Áp dụng phương pháp tuyển chọn thích hợp, bao gồm tuyển từ chất lượng cao đến thấp và xét điểm sàn tuyển sinh ngành sư phạm, sẽ giúp tuyển được những sinh viên có năng lực vượt trội. Điều này chứng tỏ rằng trở thành sinh viên giỏi hay giáo viên giỏi không cần phải dựa vào việc học sinh được xếp loại giỏi.
Nếu một học sinh xuất sắc các môn Văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân và đạt thành tích cao trong kỳ thi sư phạm Địa lý thì việc không được xếp loại giỏi hoặc không được tham gia kỳ thi nếu bị ép học môn Âm nhạc hoặc môn Sinh học là quá bất công và không hợp lý.
Để trở thành sinh viên sư phạm giỏi, không chỉ cần có học lực tốt.
Không cần thiết và không phù hợp khi tôi cho rằng việc tuyển sinh viên sư phạm chỉ dựa trên khả năng học tập xuất sắc hoặc điểm số trên 8,0 trong kỳ thi tốt nghiệp.
Dù ngành giáo dục đã có sự phát triển đáng kể trong những năm gần đây, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng được các kỳ vọng. Hiện nay, vẫn còn nhiều lĩnh vực trong ngành này không thể tuyển thêm sinh viên vì chế độ phúc lợi còn thấp. Nghề dạy học cũng đem lại nhiều áp lực cho giáo viên, và nhiều giáo viên gặp khó khăn trong việc thể hiện suy nghĩ của mình trong công việc.
Việc đăng ký học ngành sư phạm là rất quan trọng, tuy nhiên, chỉ những học sinh thực sự xuất sắc mới có thể đáp ứng được yêu cầu của ngành này. Không nên đăng ký vào ngành sư phạm chỉ để tìm cách cải thiện điểm số hoặc vượt qua môn học nào đó. Ngoài ra, ngành sư phạm cũng cần phải chấp nhận học sinh giỏi nhưng đang gặp khó khăn với các môn học không liên quan đến chuyên ngành đào tạo.
Theo quan điểm của tôi, việc đánh giá học sinh giỏi nên được thực hiện thông qua một kỳ thi nghiêm túc, trung thực và toàn diện. Do đó, tôi đề xuất sử dụng kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông hoặc tuyển sinh đại học độc lập để đánh giá và xét tuyển, thay vì dựa vào học bạ hay điểm xét tốt nghiệp.
Nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho từng nhóm ngành sư phạm, cần có điểm sàn riêng được đặt bên cạnh. Để tuyển chọn đội ngũ sinh viên tốt nghiệp tổ hợp có môn tuyển sinh điểm cao, cơ chế tuyển thẳng đã được áp dụng. Đặc biệt, các em thủ khoa bộ môn cũng có cơ hội được tuyển thẳng.
Nếu tôi đạt được điểm cao nhất môn Toán trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, ví dụ như khi tôi đang xét tuyển vào đại học Toán, thì tôi nên được nhận vào trường đó trực tiếp để phát huy tối đa khả năng của mình.
Để khích lệ các học sinh xuất sắc đăng ký vào ngành sư phạm, cần điều chỉnh chính sách lương và phụ cấp cho giáo viên mới tốt nghiệp. Điều này sẽ giúp các sinh viên giỏi sau khi tốt nghiệp có thể làm việc trong lĩnh vực giáo dục và đóng góp cho sự phát triển nghề nghiệp.
Hiện tại, các sinh viên tốt nghiệp đại học sau 4-5 năm học tập chỉ nhận được khoảng từ 3,5-4 triệu đồng mỗi tháng, đây là mức lương quá thấp để đảm bảo cuộc sống, tạo động lực cho công việc và phát triển năng lực của nhà giáo. Trong những chục năm gần đây, chế độ lương của giáo viên đã được nâng cao, tuy nhiên vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu cuộc sống của họ.
Có thể xác nhận rằng mức thu nhập của giáo viên mới ra trường thấp hơn so với thu nhập của công nhân, phụ hồ, bán vé số dạo và nhiều ngành nghề khác.
 |
Hiện tại, vẫn tồn tại tình trạng thiếu người giảng dạy, tuy nhiên, vẫn có những giáo viên đã tốt nghiệp nhiều năm nhưng vẫn chưa tìm được việc làm. Vì thế, cần phải đảm bảo việc làm sau khi tốt nghiệp cho sinh viên có thành tích xuất sắc. Tình trạng này đang gây ra sự nghịch lý và cần được giải quyết.
Nếu các sinh viên chuyên ngành sư phạm tốt ra trường mà không có cơ hội tìm việc làm, họ sẽ đánh mất niềm đam mê và năng lượng, có thể dẫn đến tình trạng họ chuyển việc khó khăn để trở lại công tác giảng dạy. Điều này đối với ngành giáo dục sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực và mất đi nguồn nhân lực giáo viên tài năng.
Bộ Giáo dục và Đào tạo nên loại bỏ quy định học sinh chỉ đạt loại xuất sắc và điểm xét tốt nghiệp từ 8,0 trở lên mới được thi vào các ngành sư phạm, y khoa theo dự thảo quy chế. Việc tuyển sinh sinh viên có năng lực nên để các trường đại học tự quyết định theo Luật Giáo dục đại học. Điều này sẽ giúp cho các trường không bị giới hạn đầu vào và tránh gây khó khăn trong việc cải thiện thành tích học tập. Các em học sinh không đạt yêu cầu và không nỗ lực sẽ bị loại bỏ theo quy định đào tạo.
Để tuyển được những học sinh ưu tú theo chuyên ngành sư phạm mà không cần thiết phải ban hành nhiều quy định, Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể chú trọng đến chế độ làm việc, cải thiện cuộc sống và thu nhập của giáo viên, đồng thời hỗ trợ việc tìm kiếm việc làm cho sinh viên theo ngành sư phạm.
Tài liệu để tham khảo:
[1] https://tsdt.Laodong.Vn/Storage/NewsPortal/2022/4/14/1033872/documents/Du-Thao-Quy-Che-Tuye.Pdf.
[2] https://giaoduc.Net.Vn/giao-duc-24h/hoc-luc-gioi-hoac-diem-xet-tot-nghiep-8-0-tro-len-moi-duoc-hoc-su-pham-y-khoa-post225877.Gd.
(*) Phong cách viết và nội dung bài báo phản ánh quan điểm và góc nhìn của người viết.