Nếu không được chữa trị đúng lúc, chứng bệnh ở đáy mắt sẽ dẫn đến giảm, mất khả năng nhìn và mù loà nghiêm trọng, vốn đang ngày càng tăng.
Bệnh lý đáy mắt là gì?
Một trong những chứng bệnh thường xảy ra ở người cao tuổi là bệnh đáy mắt. Tuy nhiên, với một số người, tình trạng này vẫn là một khái niệm xa lạ và bệnh nhân hầu như không quan tâm đến.
Thuật ngữ Y khoa “đáy mắt” được dùng để phân loại chính xác vị trí của hai bộ phận sâu bên trong mắt, đó là lớp võng mạc và chất dịch kính, hai bộ phận này có quan hệ chặt chẽ với nhau.
Thủy tinh (còn được gọi là pha lê thể) là một khối chất trong suốt, chiếm phần lớn không gian trong mắt.
Vùng trung tâm của võng mạc được xem là vùng hoàng điểm, đó là khu vực có chức năng nhận và truyền tín hiệu quang học lên não bộ. Nó là lớp thần kinh cảm thụ ánh sáng bên trong mắt và đóng vai trò quan trọng trong việc giúp chúng ta nhìn rõ các chi tiết hình ảnh.
Bệnh lý phát sinh tại khoang dịch kính hoặc trên võng mạc thường được xếp chung vào nhóm bệnh lý đáy mắt.
Bệnh lý đáy mắt gồm những bệnh gì
Ngày nay, các bệnh lý liên quan đến mắt như võng mạc do đái tháo đường, võng mạc do cao huyết áp, thoái hoá hoàng điểm, tắc tĩnh mạch mắt và bong võng mạc đang ngày càng tăng. Nếu không được điều trị kịp thời, những bệnh lý này có thể dẫn đến giảm, mất thị lực và mù loà, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng. Đây đang là một trong những vấn đề chính trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe mắt.
Bỏ điều trị cho các bệnh lý đáy mắt thường khiến cho bệnh nhân phải chịu gánh nặng cho xã hội, họ phải đối mặt với nhiều khó khăn và giới hạn trong khả năng và độc lập trong cuộc sống.
Những căn bệnh thường gặp tại đáy mắt bao gồm: (không có nguồn)
Chảy máu ở màng nhãn.
Bệnh võng mạc do đái tháo đường.
– Tổn thương hoặc tách rời màng võng mạc.
– Sự thoái hóa của các khớp xương khi lão hoá.
Bệnh viêm màng bồ đào (hay còn gọi là hắc võng mạc).
Trước võng mạc có một màng chắn, với một điểm vàng ở trung tâm.
Tắc nghẽn các tĩnh mạch hoặc động mạch trong võng mạc.
Sự thoái hóa của võng mạc và dịch kính (gây ra vẩn đục ở pha lê thể).
Triệu chứng của các bệnh lý đáy mắt
Việc phát hiện kịp thời bệnh lý đáy mắt rất quan trọng bởi lúc đầu chỉ có một số triệu chứng nhỏ và giống với các bệnh lý khác dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, chỉ thông qua hệ thống trang thiết bị khám chuyên biệt, đồng bộ mới có thể phát hiện được bệnh lý đáy mắt. Nếu không phát hiện kịp thời, bệnh lý này có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, tổn thương thị giác và mất hẳn thị lực.
Các dấu hiệu của người bị bệnh đáy mắt bao gồm thấy những chấm đen trước mắt, mất khả năng phân biệt màu sắc, thấy mọi thứ xung quanh bị mờ dần, hình ảnh bị méo mó hoặc xuất hiện điểm mờ ở trung tâm và dạng hình bị biến đổi. Triệu chứng của bệnh thường xảy ra đột ngột và diễn biến xấu nhanh chóng.
Trong vòng 3 – 4 năm, đến 45% bệnh nhân bị bệnh ở một mắt sẽ có nguy cơ mắt thứ hai.
Thăm khám và kiểm tra sức khỏe mắt thường xuyên là phương pháp tốt nhất để phát hiện bệnh kịp thời. Những trường hợp sau đây nên được kiểm tra mắt định kỳ:
– Những người có người thân mắc bệnh tiểu đường.
Người mắc chứng tiểu đường.
– Những người có tình trạng huyết áp cao.
– Những người mắc các bệnh và tật về tầm nhìn.
– Những người có vấn đề về cân nặng, tăng đường huyết và thường xuyên hút thuốc lá.
Cách phòng ngừa các bệnh lý đáy mắt
Đối với những bệnh nhân có nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến đáy mắt, việc thường xuyên đến các cơ sở chuyên khoa uy tín để khám mắt trong khoảng từ 3 đến 6 tháng một lần là rất cần thiết. Nếu phát hiện ra bất kỳ thay đổi nào trong thị giác, đặc biệt là những tình trạng đột ngột như mờ mắt, chấm đen, chớp sáng, méo hình, khó đọc sách hoặc thực hiện các công việc chi tiết, bệnh nhân cần phải đi khám ngay để có thể phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan đến đáy mắt.
Việc chữa trị bệnh ở giai đoạn đầu sẽ mang lại hiệu quả tốt cho bệnh nhân vì những tổn thương mới ở vùng ngoại vi chưa gây ảnh hưởng đến tầm nhìn và chưa lan ra vùng trung tâm.
Để phát hiện các vấn đề về sức khỏe của đáy mắt kịp thời, người bệnh cần tìm một trung tâm chuyên khoa về mắt có hệ thống khám và chẩn đoán hình ảnh đồng bộ đầy đủ. Hệ thống này sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác các vấn đề về sức khỏe, đưa ra dự báo về những rủi ro có thể xảy ra và đánh giá quá trình tiến triển của bệnh nhân nếu được theo dõi thường xuyên. Sau đó, tùy thuộc vào từng loại bệnh, người bệnh sẽ được chỉ định hướng điều trị phù hợp.
Để tránh những biến chứng liên quan đến mắt, cần điều trị các bệnh lý như bệnh tiểu đường, bệnh thận, tăng cholesterol trong máu, tăng huyết áp… Theo đúng chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, mọi người cần rèn luyện thể lực và duy trì lối sống lành mạnh bằng cách không sử dụng thuốc lá, kiểm soát cân nặng và tránh tình trạng thừa cân.
Để giữ gìn sức khỏe cho đôi mắt, chúng ta cần thường xuyên cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết như lutein, zeaxanthin, vitamin A, C, E, beta-carotene, axit béo omega-3 và kẽm. Những chất dinh dưỡng này có thể tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm có lợi cho mắt như cá, dầu đậu nành, trứng, sữa và các loại rau xanh.
Bệnh viện Mắt Sài Gòn.
Tiến sĩ Bác sĩ Nguyễn Trần Quốc Hoàng.