Công Nghiệp Là Gì? Tất Tần Tật Về Ngành Kinh Tế Mũi Nhọn

Công nghiệp là một trong những ngành kinh tế quan trọng của mỗi quốc gia bởi sự đóng góp to lớn của ngành này cho ngân sách nhà nước. Vậy công nghiệp là gì ? Vai trò của ngành công nghiệp sẽ như thế nào? Hãy cùng Muaban.net tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Tóm tắt nội dung.

I. Công nghiệp Là gì?

Việc sản xuất hàng hóa và vật chất trong nền kinh tế được phân chia thành nhiều phần, trong đó bao gồm cả lĩnh vực công nghiệp. Công nghiệp này bao gồm việc chế tạo, chế biến, chế tác,… các sản phẩm để đáp ứng nhu cầu sử dụng hoặc kinh doanh của con người. Để thực hiện công việc này trên quy mô lớn, cần phải có sự hỗ trợ của khoa học – kỹ thuật và công nghệ.

II. Lịch sử của kinh tế công nghiệp trên toàn thế giới

Ban đầu, cuộc đổi mới công nghiệp xảy ra tại Anh vào thập niên 60 của thế kỉ XVIII. Sau đó, nó lan rộng sang các quốc gia khác như Pháp và Đức, mang lại sự phát triển cho các nhà máy sản xuất. Cuối cùng, phương pháp xã hội tiếp theo đã được áp dụng để thay thế.

Các thành tựu đáng kể trong lĩnh vực kinh tế công nghiệp:

Năm 1764, James Hargreaves tạo ra một công cụ kéo sợi mới và đặt tên nó là Jenny, theo tên con gái của ông.

Vào năm 1769, Richard Arkwright phát minh ra máy kéo sợi sử dụng năng lượng từ dòng nước.

Vào năm 1785, Edmund Cartwright phát minh ra máy dệt đầu tiên.

Vào năm 1784, James Watt đã nâng cấp động cơ thủy nhiệt.

Vào năm 1814, Stephenson phát triển ra chiếc động cơ máy hơi cho chiếc xe lửa đầu tiên.

Thay thế việc sử dụng mái chèo hay cánh buồm, Robert Fulton đã phát minh thành công một loại tàu thủy hoạt động bằng nguồn năng lượng hơi nước vào năm 1807.

Vào năm 1885, Henry Bessemer đã sáng chế ra lò cao có khả năng chuyển đổi gang lỏng thành thép.

III. Phân loại công nghiệp

Hoạt động công nghiệp là vô cùng đa dạng vì vậy nó cũng có nhiều cách phân loại khác nhau. Cụ thể:.

1. Nặng hay nhẹ

Trong lĩnh vực sản xuất hàng tiêu dùng, lao động đóng vai trò quan trọng trong các không gian rộng và không phụ thuộc vào tư bản. Chủ yếu là sản xuất hàng hóa tiêu dùng cho khách hàng cuối cùng thay vì phục vụ các doanh nghiệp. Các ngành sản xuất hàng tiêu dùng bao gồm quần áo, giày dép, đồ nội thất, thiết bị gia dụng, giấy, nước uống và thuốc lá.

Lĩnh vực sản xuất đồ công nghiệp nặng tiêu tốn nhiều vốn và có ảnh hưởng lớn tới môi trường, đồng thời yêu cầu chi phí đầu tư đáng kể. Ngành này chế tạo các sản phẩm phục vụ cho các ngành công nghiệp khác, ví dụ như ngành khai thác các tài nguyên thiên nhiên như thép, than và dầu mỏ.

>>> Đọc thêm: Dự đoán xu hướng phát triển của các ngành công nghiệp trong tương lai.

2. Phân loại theo sản phẩm và ngành nghề

Để quản lý mỗi lĩnh vực một cách thuận tiện, phân loại được thực hiện dựa trên các lĩnh vực và sản phẩm liên quan. Cụ thể, phân loại bao gồm lĩnh vực ô tô, lĩnh vực dệt may, lĩnh vực năng lượng và lĩnh vực dầu khí.

3. Trong nước hay nước ngoài

Cấu trúc kinh tế bao gồm hai phần chính: Khu vực trong nước và Khu vực quốc tế.

Trong lĩnh vực công nghiệp tại Việt Nam, có hai loại khu vực là Trung ương và địa phương.

Khu vực công nghiệp nước ngoài bao gồm các loại hình như tập thể, doanh nghiệp tư nhân và cá nhân.

4. Bền hay không bền

Các sản phẩm được sản xuất trong lĩnh vực công nghiệp có thể được phân loại dựa trên việc có tồn tại của chúng trong một khoảng thời gian dài hoặc ngắn.

Lĩnh vực sản xuất hàng hóa bền vững là những lĩnh vực sản xuất những sản phẩm tồn tại lâu dài. Cả ngành sản xuất máy bay và ô tô đều sản xuất những sản phẩm được sử dụng thường xuyên và duy trì trong thời gian dài, do đó chúng đều thuộc vào lĩnh vực sản xuất hàng hóa bền vững.

Một lĩnh vực kém ổn định, đồng thời, sẽ tạo ra sản phẩm thường không thể tồn tại lâu và yêu cầu tiêu thụ ngay lập tức.

5. Sản xuất hay xây dựng

Phân loại ngành sản xuất dựa trên việc sử dụng sản phẩm cuối cùng hoặc nguyên liệu thô và hàng hóa trung gian trong quy trình sản xuất có thể áp dụng cho các ngành khác.

Các lĩnh vực sản xuất hàng tiêu dùng cuối cùng đều thuộc vào ngành công nghiệp sản xuất. Những sản phẩm cuối cùng này được bàn giao cho người tiêu dùng để sử dụng.

Trong tình huống này, lĩnh vực xây dựng sẽ được xem là một lĩnh vực bao gồm các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm trung gian, nghĩa là các sản phẩm được sử dụng để tạo ra các sản phẩm cuối cùng. Cần chú ý rằng, đây không phải là lĩnh vực xây dựng liên quan đến việc xây dựng các căn nhà hay các kiến trúc khác.

IV. Chuẩn phân loại các ngành công nghiệp toàn cầu (GICS)

Một tiêu chuẩn thông dụng để phân loại các lĩnh vực kinh doanh trên toàn cầu GICS (tên đầy đủ là Global Industry Classification Standard), sẽ xác định vị trí kinh tế và ngành nghề của các công ty cổ phần để mô tả rõ hơn về hoạt động kinh doanh của chúng.

Hiện tại, GICS được phân loại thành 11 nhóm chính về kinh tế, bao gồm tổng cộng 24 lĩnh vực và 69 ngành. Ngoài ra, các ngành này còn được chia thành 158 ngành hỗ trợ.

GICS bao gồm 11 nhóm lĩnh vực chính như sau: (đã sử dụng từ đồng nghĩa phù hợp với ngữ cảnh)

Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng bao gồm các công ty khai thác, chế biến, vận chuyển, thăm dò tài nguyên và chất đốt. Các sản phẩm được cung cấp bởi ngành năng lượng này bao gồm các loại tài nguyên như than đá, khí đốt và các sản phẩm phụ thuộc vào chúng.

Ngành nguyên vật liệu là một lĩnh vực rộng, bao gồm các doanh nghiệp hoá chất, vật liệu xây dựng, lâm sản, sản xuất kính, giấy,…

Các doanh nghiệp khai thác khoáng sản và chế biến kim loại cùng các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm bao bì đóng gói (bao gồm cả bao bì làm từ giấy, kim loại và thủy tinh).

Nhóm sản phẩm không cần thiết bao gồm đồ dùng gia đình bền lâu (đồ điện gia dụng), quần áo, đồ chơi giải trí, giáo dục và phương tiện di chuyển. Các dịch vụ trong lĩnh vực này bao gồm nhà hàng, khách sạn, trung tâm giải trí và truyền thông.

Những doanh nghiệp sản xuất và phân phối thực phẩm, đồ uống giải khát, sản phẩm gia dụng không bền lâu, đồ dùng cá nhân và thuốc lá là những thành phần quan trọng trong ngành hàng tiêu dùng cần thiết. Ngoài ra, lĩnh vực này còn bao gồm các cửa hàng siêu thị và trung tâm bán lẻ cung cấp thực phẩm và thuốc cho khách hàng.

Các doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển và sản xuất thuốc và sản phẩm công nghệ sinh học, cùng các doanh nghiệp cung cấp các giải pháp, thiết bị chăm sóc sức khỏe đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe.

Những thành phần của lĩnh vực tài chính bao gồm các tổ chức tài chính như ngân hàng, công ty bảo hiểm, các công ty cung cấp các dịch vụ tài chính khác và các quỹ đầu tư tài chính và bất động sản.

Các doanh nghiệp sản xuất các thiết bị điện tử và vật liệu bán dẫn, cùng với các doanh nghiệp sản xuất thiết bị bán dẫn, doanh nghiệp nghiên cứu và sản xuất phần mềm, cùng với các dịch vụ liên quan đến lĩnh vực công nghệ thông tin.

Dịch vụ viễn thông: Dịch vụ viễn thông cố định, không dây, truy cập dữ liệu băng thông rộng,….

Những dịch vụ cung cấp điện năng và phân phối, quản lý hệ thống nước và khí gas dùng cho sinh hoạt được coi là các tiện ích.

Tài sản đất đai (Real Estate).

V. Phân biệt với một số ngành kinh tế khác

1. Ngành nông nghiệp

Sản phẩm nông nghiệp được tạo ra nhờ sự kết hợp của nỗ lực lao động và quá trình phát triển tự nhiên của sinh vật trong lĩnh vực nông nghiệp.

Khác với những lĩnh vực khác, trong quá trình sản xuất nông nghiệp, sức lao động của con người chỉ đóng vai trò tăng thêm dinh dưỡng cho sản phẩm, không có ảnh hưởng đến đặc tính, cấu trúc, hình dáng hay tác dụng của sản phẩm.

2. Ngành xây dựng

Trong lĩnh vực xây dựng, đặc trưng chủ yếu là các hoạt động xây dựng và thi công. Tuy nhiên, trong ngành công nghiệp, các hoạt động liên quan đến khai thác và sản xuất là chủ yếu.

Sản phẩm của ngành công nghiệp có thể được vận chuyển từ một địa điểm này sang một địa điểm khác, trong khi đó địa điểm sản xuất sản phẩm của ngành công nghiệp khá ổn định. Tuy nhiên, đối với lĩnh vực xây dựng, sản phẩm sẽ chỉ được sản xuất tại một địa điểm cố định. Địa điểm này đồng thời là nơi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Sau khi sản phẩm được hoàn thành, địa điểm sản xuất có thể thay đổi.

Khi thực hiện sản xuất các sản phẩm cơ bản trong lĩnh vực xây dựng, mỗi đơn hàng sẽ được sản xuất độc lập. Điều này có nghĩa là mỗi lần sản xuất đều phải được thiết kế và thi công riêng biệt. Tuy nhiên, trong ngành công nghiệp, khi sản xuất với số lượng lớn, sẽ được thực hiện theo một quy trình kĩ thuật tương đối vững chắc.

3. Ngành vận tải hàng hóa

Thực hiện vận chuyển các mặt hàng, sản phẩm từ một địa điểm đến một địa điểm khác là chức năng của ngành vận tải hàng hoá. Ngành này sẽ hỗ trợ thêm cho các sản phẩm từ nơi này sang nơi khác để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Ngoài ra, ngành này còn cung cấp hàng hóa phục vụ cho việc sản xuất của các cơ quan, doanh nghiệp.

Trong lĩnh vực công nghiệp, mục đích là sản xuất ra các sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu của xã hội. Tuy nhiên, trong ngành vận tải hàng hoá, không có việc sản xuất sản phẩm mới mà chỉ đóng vai trò làm tăng giá trị của sản phẩm.

4. Ngành thương nghiệp và ăn uống công cộng

Trong lĩnh vực thương mại và ẩm thực công cộng, việc trao đổi sản phẩm và dịch vụ giữa người bán và người mua là một hoạt động phổ biến. Tuy nhiên, trong ngành công nghiệp, các hoạt động khai thác, chế biến và sửa chữa sản phẩm được thực hiện để cung cấp nguồn cung sản phẩm.

5. Ngành phục vụ công cộng và phục vụ sinh hoạt

Các hoạt động phục vụ cộng đồng và sinh hoạt đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của con người. Các sản phẩm của lĩnh vực này khác biệt với sản phẩm công nghiệp, chúng đóng góp vào việc cung cấp các sản phẩm mới phục vụ cho xã hội và đời sống con người.

Tất cả các địa điểm như tiệm giặt là, tiệm cắt tóc, studio nhiếp ảnh, phòng khám nha khoa, studio vẽ tranh, xưởng khắc dấu, công ty đánh máy thuê, công ty vệ sinh và các tổ chức chịu trách nhiệm cung cấp điện nước, chăm sóc khu vườn đều thuộc ngành phục vụ công cộng và phục vụ sinh hoạt thay vì ngành công nghiệp.

VI. Tổng quan về các cuộc cách mạng công nghiệp từ 1.0 đến 4.0

Không thể phủ nhận sự thay đổi đáng kể mà cuộc cách mạng công nghiệp đã mang lại trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội và văn hoá. Mỗi cuộc cách mạng công nghiệp đều tiến hành bước đột phá về khoa học và công nghệ, cung cấp những đặc trưng độc đáo về sự thay đổi và phát triển của sản xuất.

Công nghiệp 1.0

Sử dụng thiết bị cơ khí thay thế một số việc làm bằng sức lao động của con người, đó là một đợt cách mạng trong việc cơ giới hóa.

Sự xuất hiện của động cơ nước hơi, việc sản xuất các máy dệt công nghiệp, công nghệ chế tạo kim loại (bao gồm sắt, thép và các vật liệu cơ bản cho máy móc cơ khí) và sự xuất hiện của các máy công cụ (như máy đục kim loại) đã đánh dấu bước ngoặt của ngành công nghiệp này.

Công nghiệp 2.0

Cuộc cách mạng về điện khí hoá và sản xuất hàng loạt.

Nhờ sự xuất hiện của điện và việc sử dụng các động cơ điện trong sản xuất hàng loạt, cuộc cách mạng đã đạt được những tiến bộ đáng kể. Điều này đã đóng góp vào việc xây dựng một xã hội tiên tiến.

Công nghiệp 3.0

Sử dụng máy tính trong việc điều khiển tự động là thành quả của cuộc cách mạng công nghệ 3.0, trong đó công nghệ bán dẫn tự động hoá và số hoá đóng vai trò quan trọng. Máy móc hiện nay có khả năng hoạt động tự động với sự hỗ trợ của máy tính và chương trình đã được thiết lập sẵn.

Công nghiệp 4.0

Sự liên kết và khả năng thông minh của một hệ thống sản xuất được biểu thị bằng thuật ngữ Cyber-Physical System. Đó là những hệ thống mà các thiết bị vật lý được kết nối thông tin với nhau.

Các thiết bị tự động như robot, thiết bị điều khiển số của ngành công nghiệp thế hệ 3.0 sẽ có thể liên kết với nhau để chia sẻ dữ liệu và đưa ra những quyết định.

VII. Tổng kết

Phân loại liên quan đến ngành công nghiệp và các chi tiết khác về lĩnh vực này, đó là tất cả những thông tin liên quan đến công nghiệp. Tôi mong rằng qua bài viết này, quý khách sẽ có đầy đủ và hữu ích những kiến thức khi muốn tìm hiểu về chủ đề này. Hãy truy cập Muaban.Net để có thêm nhiều thông tin bổ ích khác.

>> Bạn có thể xem thêm thông tin tại:.

Gross Profit là thu nhập gộp là gì? Đặc điểm và phương pháp tính lợi nhuận gộp.

Công nghiệp hóa là gì? Những đặc điểm và mục tiêu của quá trình công nghiệp hóa tại Việt Nam.

Công nghiệp điện tử là một lĩnh vực tiềm năng để phát triển trong tương lai.